Inleiding

Contact maken met personen met verstandelijke beperkingen die moeilijk bereikbaar zijn, is niet altijd gemakkelijk. Het is belangrijk steeds op zoek te gaan naar nieuwe invalshoeken. Hoe kunnen we op een andere, aanvullende manier aandacht geven aan hen? Contactclowns hebben een positieve inbreng in de ondersteuningsbenadering van deze bewoners. Zij werken op een procesmatige, belevingsgerichte manier wat volledig past binnen de visie van het werken in een voorziening. Contactclowns introduceren zorgt ervoor dat nog meer bewoners kunnen genieten van deze bijzondere contactmomenten. Vreugde, verdriet, verwondering, boosheid…  behoort tot het leven!!! Dit kan bijdragen aan de levenskwaliteit van de cliënten/bewoners.

Waarom contactclowns als contactmakers?

Communicatie met de cliënten/bewoners

De lage omgangs- en communicatiefrequentie bij personen met een beperking heeft niet zozeer te maken met een kleinere behoefte aan contact, en zelfs niet met hun lage ontwikkelingsniveau. Wel ontstaat het uit de moeilijkheid die ze hebben om zelf communicatie op gang te brengen.  Ze hebben vaak niet de cognitieve, motorische of sociale vaardigheden om zich adequaat uit te drukken.  Ze tonen hun behoeften en emoties via (ondefinieerbare) geluiden of zelfs enkel via non-verbale signalen. Hun lichaamstaal en mimiek/expressie zijn hun voornaamste communicatiemiddelen.  Ook de lange verwerkingstijd van sommige personen zorgt ervoor dat signalen niet steeds worden opgemerkt.

Je kunt niet niet communiceren

Hun behoefte aan contact is dus wel degelijk aanwezig: zij hebben door hun beperking behoefte aan ANDERE communicatie. Onze onmacht en het gebrek aan tijd van de begeleiders om echt contact te maken en echte aandacht te schenken om met hen te communiceren legt een zware hypotheek op de levenskwaliteit van de ciënten/bewoners maar ook op de mantelzorgers.  Het geloof in de mogelijkheid tot contactname - hoe broos ook - is een nuttige en zelfs noodzakelijke gedachte om te blijven investeren in de relatie.  Begeleiders kunnen zich anders opstellen/openstellen om de signalen te zien en op te vangen.

Contactclowns in de Zorg NeuzeNeuze

Contactclowns zijn contactmakers voor mensen met verstandelijke beperkingen.  Zoals in de inleiding geschreven lijkt dit niet zo’n logische combinatie.  Maar een clown sluit, door zijn eigen clowneske kijk op de wereld, naadloos aan op hoe deze mensen de wereld waarnemen en ervaren.  Een clown is open, transparant en eerlijk. Hij geeft de ander een kijkje in zijn binnenwereld en is nieuwsgierig naar de binnenwereld van de ander. Hij toont een oprechte interesse.  Hierdoor is er sprake van gelijkwaardigheid en zorgt hij/zij voor unieke contactmomenten. De belevingsgerichte zorgmomenten van de contactclowns worden niet gezien als een animatie activiteit maar als een kans om de cliënten/bewoners extra aandacht te geven, het wordt een deel van de zorg. De contactmomenten zijn bedoeld voor de cliënten/bewoners.  Ook met de begeleiders is er een samenwerking via overleg.